ความเป็นมาของมาตรฐาน เครื่องปั๊มน้ำ

ความเป็นมาของมาตรฐาน เครื่องปั๊มน้ำ

          เครื่องปั๊มน้ำ หรือที่นิยมเรียกกันว่าเครื่องสูบน้ำ ที่มีคุณภาพต้องได้มาตรฐาน มอก.1548-2551 หรือมาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรม เครื่องสูบน้ำไฟฟ้า เฉพาะด้านความปลอดภัย
มาตรฐานนี้เป็นฉบับปรับปรุงแก้ไขมาจากฉบับแรกที่ได้ประกาศไว้ในราชกิจจานุเบกษา ฉบับประกาศทั่วไป เล่มที่ 116 ตอนที่ 87ง ลงวันที่ 28 ตุลาคม 2542 ซึ่งประกาศใช้มานานและล่าสมัยแล้วมาตรฐาน มอก.1548-2551 จึงถูกปรับปรุงแก้ไขให้ทันสมัยและเป็นไปตามเอกสารอ้างอิงฉบับล่าสุด ส่วนฉบับเดิม มอก.1548-2541 ได้ยกเลิกการใช้ไปมาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรมนี้ให้ใช้ร่วมกับข้อกำหนดในมาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรมความปลอดภัยของเครื่องใช้ไฟฟ้าสำหรับใช้ในที่อยู่อาศัยและงานที่มีลักษณะคล้ายกัน ข้อกำหนดทั่วไป มาตรฐานเลขที่ มอก. 1375 และมาตรฐานนี้มีการดัดแปร (modified) รายละเอียดมาจากเอกสาร IEC 60335-2-41(2004-03) Household and similar electrical appliances-Safety-Part 2-41:Particular requirements for pumps อย่าลืม !!! ซื้อเครื่องปั๊มน้ำ ต้องดูที่มีเครื่องหมาย มอก.เท่านั้น

มอก.1548-2551 ครอบคลุมเครื่องปั๊มน้ำชนิดใดบ้าง?

มอก.1548-2551 ครอบคลุมเครื่องปั๊มน้ำชนิดใดบ้าง?

             เครื่องปั๊มน้ำ หรือเรียกว่าเครื่องสูบน้ำ ผู้ผลิตต้องคำนึงถึงคุณภาพและความปลอดภัย
โดยต้องผลิตให้ได้ตามมาตรฐาน มอก.1548-2551 ขอบข่ายของมาตรฐานนี้จะใช้กับเครื่องปั๊มน้ำไฟฟ้า หรือตามมาตรฐานเรียกว่าเครื่องสูบน้ำไฟฟ้าโดยมาตรฐาน มอก.1548-2551 นี้ได้กำหนดคุณลักษณะที่ต้องการด้านความปลอดภัยของเครื่องสูบน้ำไฟฟ้า เป็นเครื่องสำหรับสูบน้ำหรือของเหลวที่มีอุณหภูมิไม่เกิน 90 องศาเซลเซียส ซึ่งประสงค์ให้ใช้ในที่อยู่อาศัยและงานที่มีลักษณะคล้ายกัน ที่มีแรงดันไฟฟ้าที่กำหนดไม่เกิน 250 โวลต์ สำหรับเครื่องสูบน้ำเฟสเดียว และ 480 โวลต์ สำหรับเครื่องสูบน้ำอื่น รวมทั้งเครื่องสูบน้ำซึ่งมิได้มีจุดประสงค์สำหรับใช้ในที่อยู่อาศัยตามปกติ แต่อาจเป็นสาเหตุของอันตรายต่อสาธารณะ เช่น เครื่องสูบน้ำที่มีเจตนาให้คนทั่วไปใช้ในร้านค้า เป็นต้นเรามาดูตัวอย่างเครื่องสูบน้ำไฟฟ้าที่อยู่ในขอบข่ายของมาตรฐานนี้ เช่น เครื่องสูบน้ำสำหรับแหล่งเลี้ยงสัตว์น้ำ (aquarium pump),เครื่องสูบน้ำสำหรับสระน้ำในสวน (pump for garden panel),เครื่องสูบน้ำเพิ่มแรงดันสำหรับฝักบัว (shower-boost pump),เครื่องสูบโคลนตะกอน (sludge pump) เป็นต้น

การติดตั้งแบบที่ 1

การติดตั้งแบบที่ 1

            การติดตั้งปั๊มน้ำที่ใช้ในบ้านจะมีการติดตั้งแบบ 2 ระบบเพื่อให้ระบบการจัดการน้ำภายในบ้านมีการทำงานอย่างรัดกุมและสามารถใช้งานได้ในกรณีฉุกเฉิน ซึ่งจัดว่าเป็นระบบมาตรฐานซึ่งการติดตั้งปั๊มน้ำแบบนี้จะเหมาะกับบ้านที่มีถังน้ำขนาดใหญ่ และมีน้ำสำรองไว้ใช้อย่างเพียงพอโดยการทำงานเริ่มจากน้ำจากท่อประปาที่ติดตั้งผ่านมาจากมิเตอร์น้ำนั้นจะไหลเข้าถังและเมื่อน้ำเข้าไปจนเต็มถังเก็บน้ำแล้วนั้นลูกลอยจะอยู่ในระดับที่ปิดทางไหลของน้ำประปาเข้าถังและปั๊มน้ำจะเริ่มสูบน้ำจากถังเพื่อทำการจ่ายน้ำประปาเข้าสู่ท่อน้ำไหลไปตามท่อก๊อกต่างๆ ที่อยู่ภายในบ้าน และหากเมื่อไฟฟ้าที่เป็นแหล่งกำเนิดพลังงานในการให้น้ำไหลไปสู่ถังได้ดับลง น้ำประปาที่ไหลผ่านท่อหลักเชื่อมมาต่อมิเตอร์น้ำนั้นจะไหลตามแรงดันน้ำประปาเข้าสู่บ้าน และเมื่อไฟฟ้านั้นได้กลับมาติดอีกครั้ง ปั๊มน้ำจะทำการสูบน้ำจากถังเก็บกักน้ำเข้าสู่บ้านโดยอัตโนมัติ โดยไม่ต้องมีการหมุนวาล์วน้ำเพื่อให้น้ำมีแรงดัน 

มอก.1548-2551 ไม่ครอบคลุมปั๊มน้ำชนิดใดบ้าง?

มอก.1548-2551 ไม่ครอบคลุมปั๊มน้ำชนิดใดบ้าง?

             เครื่องปั๊มน้ำ หรือเครื่องสูบน้ำ ต้องผลิตให้ได้ตามมาตรฐาน มอก.1548-2551 ความปลอดภัยตามมาตรฐานนี้เกี่ยวข้องกับอันตรายทั่วไปที่อาจเกิดจากเครื่องสูบน้ำหรือปั๊มน้ำ ซึ่งทุกคนเผชิญทั้งภายในและรอบๆ ที่อยู่อาศัย โดยทั่วไปมาตรฐานนี้ไม่คำนึงถึงการใช้งานเครื่องสูบน้ำโดยเด็กเล็กหรือบุคคลทุพพลภาพที่ไม่ได้รับการดูแล และการเล่นเครื่องสูบน้ำโดยเด็ก มาตรฐานนี้ไม่ครอบคลุมเครื่องสูบน้ำบางชนิด เช่น เครื่องสูบน้ำหมุนเวียนติดประจำที่สำหรับเครื่องติดตั้งที่ทำความร้อนและบริการน้ำ,เครื่องสูบน้ำสำหรับของเหลวที่ติดไฟได้,เครื่องสูบที่เจตนาให้ใช้สำหรับจุดประสงค์ทางอุตสาหกรรม,เครื่องสูบน้ำที่เจตนาให้ใช้ในสถานที่ภาวะพิเศษ เช่น บรรยากาศที่มีฝุ่น ไอ หรือก๊าซ ที่อาจก่อให้เกิดการกัดกร่อนหรือการระเบิดได้,เครื่องสูบน้ำที่รวมอยู่กับตัวเติมคลอรีนชนิดอิเล็กโทรไลทิก และเครื่องสูบที่รวมอยู่ในเครื่องใช้ไฟฟ้า นอกจากจะระบุไว้โดยเฉพาะนอกจากนี้เครื่องสูบน้ำหรือปั๊มน้ำที่มีเจตนาใช้ในยานพาหนะ บนเรือ หรือบนเครื่องบิน อาจต้องมีข้อกำหนดเพิ่มเติม จากกระทรวงสาธารณสุข กระทรวงแรงงาน การไฟฟ้า หรือองค์กรที่คล้ายกัน

ปั๊มน้ำหรือเครื่องสูบน้ำ ตามมาตรฐาน มอก.1548-2551

ปั๊มน้ำหรือเครื่องสูบน้ำ ตามมาตรฐาน มอก.1548-2551

            มาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรม เครื่องสูบน้ำไฟฟ้า เฉพาะด้านความปลอดภัย (มอก.1548-2551) ได้กำหนดคุณลักษณะที่ต้องการด้านความปลอดภัยของเครื่องสูบน้ำไฟฟ้า หรือเครื่องปั๊มน้ำ เพื่อความปลอดภัยของผู้บริโภคมาตรฐานนี้ให้ความหมายของคำหรือข้อความต่างๆ ที่ใช้ไว้ในหัวข้อ 3.บทนิยาม เพื่อให้ผู้อ่านมีความเข้าใจมาตรฐานที่ตรงกันและการเรียกเครื่องปั๊มน้ำหรือเครื่องสูบน้ำไฟฟ้า จะเรียกสั้นๆว่า “เครื่องสูบ” โดยความหมายของเครื่องสูบน้ำแบบต่างๆ ได้แก่ “เครื่องสูบแบบจุ่ม” หมายถึง เครื่องสูบที่มีส่วนทางไฟฟ้าทั้งหมดหรือบางส่วนจุ่มอยู่ในของเหลวระหว่างการใช้งานตามปกติ“เครื่องสูบบ่อเปียกแนวดิ่ง” หมายถึง เครื่องสูบที่มีส่วนทางไฟฟ้าแยกจากส่วนไฮดรอลิกและไม่จุ่มในของเหลวในระหว่างการใช้งานตามปกติ“เครื่องสูบโคลนตะกอน” หมายถึง เครื่องสูบที่เจตนาให้ใช้สำหรับเคลื่อนย้ายสารผสมของน้ำกับของแข็งขนาดเล็ก อาจเป็นเครื่องสูบแบบจุ่มหรือเครื่องสูบบ่อเปียกแนวดิ่ง“เครื่องสูบเพิ่มแรงดันสำหรับฝักบัว” หมายถึง เครื่องสูบสำหรับการติดตั้งใน ระบบจ่ายน้ำ เพื่อเพิ่มการไหลของน้ำสำหรับประสงค์ให้ใช้อาบน้ำคุณสามารถเลือกชมและสั่งซื้อปั๊มน้ำแบบต่างได้ง่ายๆ ทางเว็บไซต์

การจำแนกเครื่องปั๊มน้ำ ให้สอดคล้องกับประเภทของเครื่องใช้ไฟฟ้า

การจำแนกเครื่องปั๊มน้ำ

            มาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรม เครื่องสูบน้ำไฟฟ้า เฉพาะด้านความปลอดภัย (มอก.1548-2551) มีการจำแนกประเภทของเครื่องสูบน้ำใช้ไฟฟ้า หรือเครื่องปั๊มน้ำไฟฟ้าให้สอดคล้องกับประเภทของเครื่องใช้ไฟฟ้าเพื่อความปลอดภัยของผู้บริโภค ดังนี้
-เครื่องสูบน้ำแบบจุ่มสำหรับใช้ในสระว่ายน้ำเมื่อมีคนอยู่ในสระ ต้องเป็นประเภท III ที่มีแรงดันไฟฟ้าที่กำหนดไม่เกิน 12 โวลต์
-เครื่องสูบน้ำแบบจุ่มอื่นที่ใช้ในน้ำและของเหลวนำไฟฟ้าได้อื่น ต้องเป็นประเภท I หรือประเภท III อย่างไรก็ตามเครื่องสูบสำหรับแหล่งเลี้ยงสัตว์น้ำอาจเป็นประเภท II เครื่องสูบน้ำสำหรับน้ำพุตั้งโต๊ะสำหรับใช้ภายในอาคาร อาจเป็นประเภท II เมื่อเครื่องสูบมีกำลังไฟฟ้าเข้าที่กำหนดไม่เกิน 25 วัตต์
-เครื่องสูบน้ำแบบยกหิ้วได้สำหรับการทำความสะอาดและการบำรุงรักษาอื่นของสระว่ายน้ำ ต้องเป็นประเภท I หรือประเภท III
-เครื่องสูบน้ำอื่นต้องเป็นประเภท I ประเภท II หรือประเภท III
การที่มาตรฐานต้องกำหนดเครื่องปั๊มน้ำไฟฟ้าให้เป็นเครื่องใช้ไฟฟ้าประเภท I,II และ III ก็เพื่อความปลอดภัยของผู้บริโภคนั้นเอง

การเลือกขนาดของปั๊มน้ำ

การเลือกขนาดของปั๊มน้ำ

               ปัจจุบันปั๊มน้ำเป็นสิ่งจำเป็นสำหรับอาคารสูงๆ เนื่องจากแรงดันจากท่อน้ำประปาไม่เพียงพอ เพราะท่อน้ำประปามีขนาดเล็กและแรงดันน้อยหากจะส่งน้ำยังไปพื้นที่สูงๆก็ต้องใช้แรงดันเพิ่มขึ้นซึ่งทางเลือกส่วนใหญ่ก็คือการติดตั้งปั๊มน้ำไว้ใช้งาน ดังนั้นบางสถานที่จึงได้มีการเก็บน้ำใส่ถังน้ำไว้ก่อนหลังจากนั้นก็ใช้ปั๊มน้ำเป็นตัวเชื่อมต่อกับถังเก็บน้ำเพื่อจ่ายเข้าระบบท่อภายในบ้านหรืออาคารอีกทางหนึ่ง การเลือกขนาดของปั๊มน้ำควรมีความสัมพันธ์กับจำนวนคนที่อยู่อาศัยและความไกลของน้ำที่ต้องการให้ไปถึง เลือกปั๊มน้ำที่สามารถจ่ายน้ำได้ในปริมาณที่เพียงพอต่อความต้องการและในระดับแรงดันที่ต้องการ โดยการดูจากการช่วงเวลาไหนที่มีการใช้น้ำมากที่สุดและใช้น้ำเป็นจำนวนเท่าไหร่ เป็นจำนวนกี่ลิตรต่อนาทีเพื่อสามารถหาปั๊มน้ำที่มีแรงดันน้ำที่สามารถจ่ายน้ำต่อเนื่องในช่วงเวลาการใช้งานพร้อมกันสูงสุดได้ เช่นช่วงตอนเช้าที่ทุกคนในบ้านต้องรีบอาบน้ำเพื่อไปทำงานหรือไปโรงเรียน เป็นต้น

ปั๊มน้ำแบบลูกสูบ

ปั๊มน้ำแบบลูกสูบ

              ปั๊มน้ำเป็นอุปกรณ์เพิ่มแรงดันน้ำซึ่งส่วนใหญ่อาจจะมีการใช้งานด้วยมอเตอร์ไฟฟ้า น้ำมัน หรือแม้กระทั่งการใช้ไฟฟ้าแล้วแต่ที่เจ้าของบ้านหรือเจ้าของอาคารเลือกใช้ โดยสิ่งต่างๆเหล่านี้ทำหน้าที่เป็นกำลังในการให้ปั๊มน้ำสามารถทำงานได้ และทำให้มีการเพิ่มแรงดันให้น้ำไหลไปตามท่อ และปั๊มน้ำที่พบกันก็มีปั๊มน้ำแบบลูกสูบ ซึ่งทำงานด้วยการชักลูกสูบเลื่อน ไปมา ขึ้นลง และมีวาล์วในการเปิด ปิดน้ำให้มีการไหลเข้าไหลออกจากลูกสูบ และเป็นการเพิ่มแรงดันให้กับน้ำโดยตรง ซึ่งเป็นที่นิยมในยุคแรกๆของการมีปั๊มน้ำ และข้อดีก็คือทำให้น้ำมีแรงดันน้ำสูงกว่าแรงดันของน้ำจากท่อน้ำประปา แต่ก็ยังมีข้อเสียคือปริมาณน้ำนั้นได้น้อย เพราะลูกสูบมีแรงดันน้อยทำให้น้ำไหลไปไม่ทั่วถึงทั้งอาคารเหมาะกับสถานที่ที่มีขนาดเล็กและมีจำนวนชั้นแค่สองชั้นเพราะหากมีจำนวนชั้นมากไปกว่านี้แรงดันน้ำก็จะไหลไปไม่ทั่วถึง และปั๊มน้ำแบบลูกสูบมีการสึกหรอได้ง่ายเพราะตัวลูกสูบมีการเคลื่อนที่มากเพื่อให้เกิดแรงดัน

ปั๊มน้ำแบบใบพัด

ปั๊มน้ำแบบใบพัด

             ปั๊มน้ำแบบใบพัดเป็นปั๊มน้ำอีกชนิดหนึ่งที่นิยมใช้ในการเพิ่มแรงดันของน้ำ ทำงานด้วยการหมุนของใบพัดซึ่งอยู่ในเสื้อปั๊มที่ได้รับการออกแบบมาโดยเฉพาะให้ทนต่อแรงดันและทนต่อการใช้งานหนักเพื่อป้องกันการสึกหรอก่อนเวลาอันควรเพราะปั๊มน้ำประเภทนี้ต้องใช้กำลังอย่างมากในการเพิ่มแรงดันของน้ำเพื่อให้ไหลไปยังชั้นสูงๆ หรือไปได้ในระยะไกลกว่าการใช้น้ำจากท่อน้ำประปาปกติ โดยน้ำนั้นจะถูกจ่ายไปตามท่อ ซึ่งส่วนใหญ่มีท่อดูดทางด้านหน้าตรงกลางของปั๊ม ข้อดีของปั๊มชนิดนี้ก็คือมีขนาดเล็กเมื่อเทียบกับปั๊มน้ำแบบลูกสูบ ทำให้ไม่เปลืองเนื้อที่ในการติดตั้งปั๊มน้ำ หลักการทำงานของปั๊มน้ำประเภทนี้ใช้แค่การหมุนของใบพัดซึ่งเป็นการทำงานที่ง่าย มีชิ้นส่วนในการประกอบกันเป็นปั๊มน้ำไม่มาก แถมยังจ่ายน้ำได้ปริมาณที่มาก ปัจจุบันที่อยู่อาศัยส่วนมากนิยมใช้ปั๊มน้ำใบพัดนี้กันมาก ซึ่งมีหลายรูปแบบ เช่นปั๊มหอยโข่ง หรือปั๊มไดโว่เป็นต้น ซึ่งมีให้เลือกหลายหลายขนาดตามความต้องการของผู้ใ

การติดตั้ง

การติดตั้ง

              การติดตั้งท่อน้ำกับปั๊มน้ำนั้น ควรมีการติดตั้งให้ได้ระดับและได้แนวพอดีกันโดยเฉพาะการขัดเกลียวของข้อต่อของปั๊มเพราะกันข้อต่อหลุดเมื่อน้ำจากท่อมีแรงดันมากๆ และน้ำอาจจะมีการหยดได้หากกันขันเกลียวข้อต่อไม่แน่น อย่าให้ตัวข้อต่อเกิดการโค้งงอหรือหัก เพราะน้ำจะไหลไปได้น้อยและเมื่อเข้าปั๊มน้ำก็มีแรงดันไม่เพียงพอ ทำให้ท่อน้ำอาจจะเกิดการแตกร้าวได้เพราะแรงดันจากปั๊ม เวลาปั๊มน้ำมีการทำงานก็จะมีแรงสั่นมาจากตัวปั๊มน้ำยิ่งข้อต่อหรือท่อเกิดการแตกพอได้รับแรงสั่นสะเทือนเข้าไปอีก ก็จะทำให้ท่อเกิดการแตกร้าวได้ ในขั้นตอนการติดตั้งท่อนั้นควรระวังอย่าให้มีสิ่งสกปรกต่างๆ เช่นเศษท่อ เศษวัีสดุเช่นเทปกาวพันท่อเข้าไปอุดทางเดินน้ำในท่อหรือทิ้งไว้ในท่อเพราะเวลาปล่อยน้ำเข้ามา น้ำจะพัดเศษวัสดุต่างๆเหล่านั้นไปยังตัวปั๊มน้ำทำให้เกิดการไปพันที่ใบพัด ลูกลอยหรือวาล์วต่างๆ ของเครื่องปั๊มน้ำเพราะเวลาไปติดขัดปั๊มน้ำก็ยังทำงานด้วยแรงเท่าเดิมเพื่อทำให้เกิดแรงดันน้ำจนเป็นเหตุทำให้เกิดการเสียหายตามมาได้

วัสดุอุปกรณ์

วัสดุอุปกรณ์

            ปั๊มน้ำขนาดของท่อดูดและท่อจ่ายน้ำของปั๊มควรใช้ขนาดตามสเป๊กที่คู่มือการติดตั้งให้มา ไม่ควรลดค่าใช้จ่ายเรื่องท่อโดยการเลือกท่อที่มีขนาดเล็กเพราะจะทำให้ไม่สามารถเข้ามาเชื่อมต่อกับจุดข้อต่อของปั๊มน้ำได้ การใช้ท่อเล็กจะทำให้ประสิทธิภาพการทำงานของเครื่องปั๊มรวมถึงแรงดันน้ำนั้นไม่ดี ไม่สามารถทำงานได้ดีตามที่ประสิทธิภาพของเครื่องระบุไว้ ไม่ควรต่อปั๊มน้ำตรงที่ข้อต่อของท่อประปา ควรต่อท่อประปาเข้าเก็บที่ถังน้ำแล้วใช้การต่อท่อจากถังน้ำมาที่ปั๊มน้ำแล้วใช้แรงดันของปั๊มน้ำส่งน้ำเข้าบ้านไปยังจุดปล่อยน้ำต่างๆ ส่วนเรื่องการติดตั้งสายไฟไม่ควรใช้สายเล็กเกินไปเพราะจะทำให้ทนความร้อนที่เกิดจากการใช้งานของเครื่องปั๊มน้ำที่ยาวนานและต่อเนื่องไม่ได้ทำให้เกิดการไหม้หรือละลายของสายไฟได้ ไม่ควรใช้การเสียบปลั๊กต่อ สายไฟไม่ควรมีรอยชำรุดหรือรอยต่อที่สายของไฟเพราะจะทำให้เกิดการรั่วของกระแสไฟฟ้าได้ ควรตะหนักว่าหากมีไฟรั่วไปโดยน้ำแล้วมีคนเดินผ่านอาจจะเกิดไฟฟ้าดูดได้

สายพาน

สายพาน

               ไม่ว่าปั๊มลมจะมีขนาดใหญ่หรือเล็กก็ต้องมีองค์ประกอบส่วนที่สำคัญที่สุดก็คือสายพาน หากมีการเก็บปั๊มลมทิ้งไว้เป็นเวลานานๆโดยที่ไม่ได้มีการใช้งาน อย่างแรกที่เราต้องมาสำรวจก่อนการใช้งานก็คือ สายพาน เพราะสายพานต้องเป็นตัวสำคัญในการเดินเครื่องการใช้งานของปั๊มลม โดยที่สายพานต้องมีความยืดหยุ่นหากไม่มีการยืดหยุ่นตึงไปนั้นก็อาจจะทำให้เครือ่งเดินไม่สะดวก หรือหากเก็บปั๊มลมโดยที่ตากแดดตากฝนไว้นอกบ้านจนอาจจะเป็นสาเหตุของการแตกร้าวของสายพาน ควรรีบทำการเปลี่ยนสายพานทันทีไม่ควรดื้อดึงหรือฝืนการใช้งานหากพบว่าสายพานมีการแตกร้าว เพราะว่าหากยังฝืนใช้งานจนสายพานขาดอาจจะต้องมีการซ่อมแซมตัวของปั๊มลมด้วยเนื่องจากว่าเส้นสายพานที่ขาดอาจจะเข้าไปพันภายในมอเตอร์จนเกิดการไหม้ของตัวมอเตอร์ได้ จากการที่ต้องเปลี่ยนแค่สายพาน อาจจะต้องมีการเปลี่ยนมอเตอร์ด้วย ทำให้มีค่าใช้จ่ายที่เพิ่มมากขึ้นกว่าเดิม หรือไม่อาจจะมีการทำความเสียหายต่อส่วนประกอบอื่นๆของปั๊มลมอีกด้วย

น้ำมันเครื่อง

น้ำมันเครื่อง

              เนื่องจากปั๊มลมมีองค์ประกอบหลักนอกจากสายพานแล้วนั้นก็มีน้ำมันเครื่องด้วย เพราะหากไม่มีน้ำมันเครื่องแต่มีแต่สายพานปั๊มลมก็ไม่สามารถเดินเครื่องได้ เหมือนรถขาดน้ำมันก็ไม่สามารถที่จะวิ่งหรือขับไปได้ ต้องจอดนิ่งอยู่กับที่เช่นเดียวกับปั๊มลมหากมีแต่เครื่องไม่มีน้ำมันเครื่องก็ไม่สามารถทำงานได้เช่นกัน ซึ่งเราก็ต้องหมั่นเปลี่ยนถ่ายน้ำมันเครื่องตามระยะเวลาที่เหมาะสมเพราะว่าในน้ำมันเครื่องจะมีตะกอนตกค้าง หากไม่เปลี่ยนถ่ายน้ำมันเครื่องเลยตะกอนก็จะหมุนเวียนกลับเข้าไปติดในเครื่องทำให้ภายในเครื่องนั้นสกปรกและอาจจะเป็นสาเหตุทำให้เครื่องติดขัดไม่สามารถใช้งานได้ต่อไป ต้องทำการซ่อมโดยการล้างเครื่องหรือเปลี่ยนอุปกรณ์ใหม่ โดยการเปลี่ยนถ่ายน้ำมันเครื่องนั้นสิ่งที่ช่วยในการสังเกตุก็ดูจากช่องดูน้ำมันเครื่องด้านล่างของลูกสูบ ดูสีและระดับของน้ำมันเครื่องไม่ควรมีมากหรือน้อยเกินไปและต้องมีการเปลี่ยนถ่ายทุกๆ 6 เดือน หรือทุก 1,000 ชั่วโมง

กรองอากาศ

กรองอากาศ

           เนื่องจากปั๊มลมมีหลักการทำงานก็คือการดูดเอาอากาศจากภายนอกมาทำการอัดอากาศภายในเครื่องแล้วปล่อยออกสู่เป้าหมาย ในการอัดอากาศแล้วค่อยปล่อยออกมาสู่เป้าหมายนั้นก็เพื่อให้เกิดพลังงานในการผลักดัน ในกระบวนการดูดอากาศจากภายนอกเข้าสู่ภายในมักจะมีฝุ่นผงปะปนอยู่ในอากาศ หากเข้าไปแล้วไม่มีการกรองอากาศด้วยตัวกรองอากาศนั้น ก็จะทำให้ได้ฝุ่นผงออกมาสู่เป้าหมายด้วยเช่นกัน เช่นในกรณีสูบลมเข้ายาง หรือการใช้แรงอัดอากาศจากปั๊มลมเข้าสู่ยางรถยนต์ หรือถ้ากรณ๊ใช้ปั๊มลมคู่กับปั๊มน้ำในอุตสาหกรรมการเลี้ยงสัตว์น้ำ ทำให้มีฝุ่นผงปะปนอยู่ในอากาศลงสู่น้ำและอาจจะเป็นอันตรายต่อสัตว์เลี้ยงได้ และเมื่อมีการใช้ตัวกรองอากาศไปนานๆ ก็จะมีอายุการใช้งานขึ้นอยู่กับอายุการใช้งานของปั๊มลมแต่ละชนิด เช่น 2 เดือนหรือต้องมีการเปลี่ยนทุกๆ 6 เดือน หากไม่มีการเปลี่ยนตัวกรองอากาศประสิทธิภาพการทำงานก็จะลดลงเนื่องจากมีฝุ่นผงติดอยู่เต็มพื้นผิวหน้าของตัวกรองอากาศ ทำให้เศษฝุ่นผงไปติดอยู่ในตัวปั๊มลมทำให้อาจจะก่อให้เกิดอายุการใช้งานที่สั้นลงได้

มอเตอร์และจุดต่อสายไฟ

มอเตอร์และจุดต่อสายไฟ

           ปั๊มลมเป็นอุปกรณ์ที่ใช้ไฟฟ้าเป็นองค์ประกอบในการเดินเครื่องนอกจากจะมีน้ำมันเครื่องและสายพานแล้ว ดังนั้นขณะเครื่องทำงานไม่ควรให้มอเตอร์โดนน้ำและความชื้นเพราะจะทำให้น้ำและความชื้นนั้นโดนตัวมอเตอร์และเกิดการช๊อตได้ เช่นไม่ควรใช้งานปั๊มลมใกล้แหล่งน้ำ บ่อน้ำ ตู้เลี้ยงปลามากเกินไปจนอาจจะทำให้ปั๊มลมเกิดการสัมผัสหรือโดนน้ำได้ อุปกรณ์เกี่ยวกับไฟฟ้า เช่นปลั๊กไฟฟ้านั้นไม่ควรเปียกน้ำและหากมีการเปียกน้ำควรทำให้แห้งก่อนการนำไปใช้ และควรมีการตรวจสภาพสายไฟก่อนการใช้งานว่าสายไฟนั้นมีรอยเปื่อยหรือรอยขาดหรือไม่เพราะสิ่งต่างๆเหล่านี้จะทำให้เกิดการรั่วของไฟได้และเมื่อมีน้ำเป็นตัวพากระแสไฟหากจังหวะนั้นมีคนเดินผ่านมาแล้วเหยียบน้ำหรือโดนไฟฟ้าดูดหากเป็นเด็กเล็กหรือคนชราอาจจะช่วยตัวเองไม่ได้ จนอาจจะเสียชีวิตได้นั้น ดังนั้นก่อนการใช้อุปกรณ์ควรมีการตรวจสอบก่อนการใช้งาน เพื่อหลีกเลี่ยงความสูญเสียต่อทรัพย์สินและอาจจะไปถึงชีวิตคนได้ 

ถังเก็บลม

ถังเก็บลม

            โดยชื่อก็ทำให้ทราบอยู่แล้วว่าปั๊มลมก็ต้องมีถังเก็บลมเป็นองค์ประกอบ และในถังเก็บลมนี้จะมีการอัดของลมก่อนปล่อยไปสู่เป้าหมาย ดังนั้นท่อและถังเก็บลมอัด เป็นสิ่งที่มีความสำคัญอย่างมากในการใช้ส่งถ่ายพลังงานจากการอัดของลมจากแหล่งกำเนิดคือปั๊มลมและส่งถ่ายไปยังเป้าหมายเช่น ยางรถยนต์ หรือหากเป็นโรงงานอุตสาหกรรมก็จะเป็นเครื่องจักรที่ใช้พลังงานจากลมเป็นหลัก ซึ่งอุปกรณ์เหล่านั้นต้องการพลังงานของลมเหมือนกับที่เครื่องจักรอื่นๆ ต้องการพลังงานไฟฟ้าในการขับเคลื่อนการผลิต และขนาดของปั๊มลมก็ควรเหมาะสมกับเครื่องจักรหรือเป้าหมายที่ต้องการส่งผ่านพลังงานไปให้ เพราะหากมีขนาดเล็กไปก็เครื่องจักรก็ไม่สามารถทำงานได้ หรือได้แรงลมขนาดไม่พอต่อความต้องการ และเพื่อจะทำให้การลดการสูญเสียพลังงานขณะส่งผ่านไปยังเป้าหมายและคุ้มค่าในการลงทุน และอาจจะมีน้ำขังอยู่ในถังเก็บลมจึงควรมีการถ่ายน้ำขังออกและควรมีการตรวจสอบทุกๆวัน เพื่อป้องกันปัญหาสนิมเกิดขึ้นภายในถังเก็บลม

การอัดแบบลูกสูบ

การอัดแบบลูกสูบ

              หากจุดประสงค์ที่แท้จริงของผู้ซื้อนั้นเกี่ยวกับการนำไปใช้งาน โดยที่งานนั้นต้องการแรงดันลมเป็นจำนวนมาก ปั๊มลมที่จะต้องเลือกซื้อเลือกใช้นั้นก็ต้องเป็นปั๊มลมที่ให้แรงดันอยู่ในช่วงที่เราต้องการ โดยหลักการทำงานจะเป็นการเอาอากาศในบรยากาศที่ความดัน 1 atm เข้าสู่เครื่องอัดอากาศให้ได้อากาศที่มีความดันสูง โดยที่หากเป็นลูกสูบแบบ single stage เหมาะกับการใช้งานในอู่ซ่อมรถ โรงงานอุตสาหกรรม สำหรับแบบ single stage สามารถอัดอากาศได้ถึงความดัน 10 bar ในขณะที่ลูกสูบแบบ two stage double acting จะอัดอากาศได้น้อยกว่า และโดยปกติแล้วเครื่องปั๊มลมที่มีขนาดเล็กจะเป็นแบบ single stage และมีการระบายความร้อนด้วยอากาศ ในขณะที่ปั๊มลมที่มีขนาดใหญ่จะเป็นแบบ two stage double acting ซึ่งมีการระบายความร้อนด้วยน้ำ ซึ่งเป็นการระบายความร้อนได้ดีกว่าระบายด้วยอากาศและเนื่องจากว่าเป็นปั๊มขนาดใหญ่และมีลูกสูบแบบ two stage double acting จะให้แรงอัดของอากาศได้ดีกว่าแบบ single stage

การอัดแบบปริมาตร

การอัดแบบปริมาตร

            นอกจากปั๊มลมจะมีการอัดอากาศแบบลูกสูบแล้วนั้นยังมีการอัดแบบปริมาตร โดยที่การอัดของอากาศนั้นจะขึ้นกับรุปร่างของสกูรภายในปั๊มลมนั้นๆ ซึ่งมีหลักการทำงาน โดยที่สกูรสองตัวสวมพอดีกัน มีตัวผู้และตัวเมีย และสกูรสองตัวนี้ไม่ได้สัมผัสกันอีกทั้งไม่ได้แตะกับภายในกระบอกลูกสูบ ซึ่งจากการที่สกูรสองตัวนี้ไม่สัมผัสส่วนใดส่วนหนึ่งของกระบอกสูบและไม่สัมผัสกันเองนั้น ทำให้อากาศที่ผ่านเข้ามาทางช่องอากาศ ยิ่งผ่านเข้ามามากเท่าไหร่ก็ยิ่งทำให้เครื่องแบบโรตารี่นี้หมุนด้วยความเร็วสูง เพราะไม่มีวาล์วเป็นตัวกั้นอากาศเข้าออก ทำให้อัดอากาศได้เป็นปริมาณที่มาก เหมาะกับการทำงานอย่างต่อเนื่องหากลมที่ไหลผ่านเข้าเครื่องน้อย อากาศที่จะได้ออกมานั้นก็จะต่ำไปด้วย ไม่เพียงพอต่อการทำงาน เนื่องจากเครื่องปั๊มลมแบบนี้จะมีน้ำมันปนเปื้อนออกมากับอากาศได้ ไม่เหมาะกับการใช้เครื่องโรตารี่ประเภทมีน้ำมันกับอาหาร เพราะจะทำให้อาหารมีการปนเปื้อนน้ำมัน ไม่เหมาะในการนำไปบริโภค ควรใช้แบบไม่มีน้ำมัน

ถังพักลม

ถังพักลม

ถังพักลม หรือถังเก็บลมของปั๊มลมนั้นถือเป็นสิ่งจำเป็นเพราะจะได้ประมาณลมมากหรือน้อยนั้นก็จะขึ้นอยู่กับลมภายในถังว่ามีมากหรือน้อย และถังพักลมนี้ต้องพ่วงกับปั๊มลมไม่ว่าจะเป็นแบบลูกสูบหรือแบบสกรู เหมาะกับงานที่ต้องการใช้ปริมาณลมมากๆ ในการทำงาน เพราะต้องการอัดลมให้ได้ปริมาตรมากๆ ก่อนปล่อยออกมา ถ้าหากเอาถังลมประเภทนี้มาใช้กับงานเล็กน้อย เช่นงานสูบลมรถจักรยาน ถือว่าไม่คุ้ม เสียเงินมากไปโดยใช่เหตุ และที่สำคัญควรเลือกขนาดของถังพักลมให้เหมาะกับปั๊มลม ไม่ใช่ว่าปั๊มลมขนาดแค่ 15 HP แต่ถังเก็บลมขนาดใหญ่มาก แม้ว่าจะมีลมอัดในปริมาณมาก แรงอัดอากาศที่ออกมาจากตัวปั๊มลมก็ไม่เพียงพอแต่ความต้องการ หรือว่าถังเก็บลมขนาดเล็กแต่ ปั๊มลมมีขนาดใหญ่ แรงอัดอากาศที่ออกมาก็ไม่ได้ตามความต้องการ ดังนั้นการเลือกซื้อไม่ว่าจะปั๊มลมหรือถังพักลมนั้นควรจะมีการคำนวณว่าของสองอย่างจะสอดคล้องกันหรือไม่ และสอดคล้องแรงลมที่ต้องการใช้กับงานนั้นๆด้วยหรือไม่ ดีกว่าต้องเสียเวลาไปซื้อหลายรอบ

เครื่องลดอุณหภูมิลม

เครื่องลดอุณหภูมิลม

            เนื่องจากอากาศที่ถูกอัดในปั๊มลมนำไปใช้ในอุตสาหกรรมหลายประเภท เนื่่องจากลมเป็นสิ่งที่มีอยู่ในสิ่งแวดล้อม หากง่าย สามารถสะสมพลังงานได้ในถังเก็บอากาศ เมื่อเกิดการรั่วไหลออกจากถังเก็บอากาศเข้าสู่สิ่งแวดล้อมหรือชุมชนรอบข้างโรงงานอุตสาหกรรมก็ไม่ทำอันตรายต่อสิ่งมีชีวิตไม่ว่าคนหรือสัตว์เลี้ยง ไม่ก่อให้เกิดมลพิษตกค้างในน้ำหรือในดิน และที่สำคัญปริมาณอากาศมีอยู่อย่างไม่จำกัดไม่ต้องกลัวหรือกังวลต่อการขาดเเคลนหรือการขึ้นราคา ต่างจากการใช้พลังงานไฟฟ้า พลังงานก๊าซธรรมชาติ เป็นต้น และในการทำให้ได้แรงดันสูงๆ ก็มีวิธีโดยการให้อากาศที่ไหลเข้าตัวปั๊มลมนั้นเย็นลงเพื่อที่จะให้ได้ความดันอากาศสูงกว่าปกติและได้ปริมาตรของอากาศที่อัดมากกว่าที่ไม่ได้ทำให้อุณหภูมิของลมเย็นลง และอีกทั้งการลดอุณหภูมิของอากาศนั้นจะทำให้ช่วยประหยัดพลังงานได้ นอกจากจะได้อากาศที่มีปริมาตรมากแล้วนั้นยังช่วยให้บริษัทประหยัดค่าไฟได้เพิ่มขึ้นจากการทำงานอีกทางหนึ่งด้วย

เรื่องของตัวกรอง

เรื่องของตัวกรอง

              ตัวกรองลมนั้นหลายต่อหลายคนคิดว่าไม่จำเป็น กังวลว่าหากมีตัวกรองลมนั้นจะทำให้แรงลมที่ไหลเข้าสู่เครื่องปั๊มลมนั้นถูกลดความเร็วลง ทำให้ได้ผลลัพธ์ที่ออกมานั้นปริมาตรน้อย ดังนั้นจึงไม่ค่อยนิยมนำมาติดเพราะคิดว่าไม่จำเป็น แต่จริงๆแล้วเป็นเรื่องจำเป็น เพราะตัวกรองลมนั้น สามารถกรองลมได้ตั้งแต่หยาบไปจนถึงละเอียด มีตัวกรองทั้งแบบ seperator filter, air line filter, high efficiency oil removal filter และ ultra high efficiency oil removal filter ซึ่งตัวกรองทั้งหมดนี้สามารถทำหน้าที่ในการกรองฝุ่นทั้งที่มีขนาดใหญ่และขนาดเล็ก หรือที่ติดไปอยู่กับน้ำมันเครื่องของปั๊มลมด้วย เพื่อไม่ให้เกิดการตกค้างภายในปั๊มลมซึ่งจะทำให้ตัวเฟืองข้างในเครื่องปั๊มลมเกิดการเสียหายได้ อีกทั้งยังอาจจะเพิ่มตัวดักกลิ่นของอากาศด้วย ซึ่งตัวดักกลิ่นนี้เหมาะกับอุตสาหกรรมประเภทอาหารและยา สำหรับในการทดลองคิดค้นยารักษาโรคประเภทใหม่ๆ หรือพัฒนาตัวยาและอาหาร หากมีกลิ่นน้ำมันหรือกลิ่นต่างๆปนไปด้วยแล้วนั้นจะทำให้กลิ่นผิดเพี้ยนไปจากที่ควรจะเป็น